Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) tarafından bu yıl 15.’si gerçekleştirilen Uluslararası Resort Turizm Kongresi, “yeni stratejilerle farklılık dizayn et” ana temasıyla Türkiye İş Bankası’nın ana sponsorluğunda Antalya’da düzenlendi.
Kongrenin açılış törenine Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Başbakanı Ünal Üstel, Antalya Valisi Hulusi Şahin, İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Sezgin Yılmaz, AKTOB Başkanı Kaan Kavaloğlu, Antalya Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Büşra Özdemir ve Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Erkan Yağcı katıldı.
Yeni iklim koşullarına uygun adımlar…
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, yaptığı açılış konuşmasında küresel ısınmanın yol açtığı mevsimsel kaymalar nedeniyle turizm sektörünü yeni iklim gerçeklerine uygun hale getirmek için hızlı ve esnek çözümler üretmeye odaklandıklarını belirtti. Ulaştırma Bakanlığı ve havacılık otoriteleriyle yürütülen çalışmalar sonucu sektöre güç katacak yeni uygulamaları açıkladı. Bakan Ersoy’un ifadeleri şöyle oldu:
“DHMİ tarafından Antalya, Bodrum ve Dalaman havalimanlarında uygulanan ve geçtiğimiz sezon sona eren kış sübvansiyonları yeniden devreye alındı. Daha önce yalnızca Kasım-Mart döneminde geçerli olan %50 oranındaki vergi indirimi artık Nisan ve Mayıs aylarını da kapsayacak şekilde genişletildi. Havalimanı işletmecileri ve sivil havacılık kuruluşlarıyla yürüttüğümüz görüşmeler sonucunda bu iki ayda uçaklara verilen hizmetlerde ek %10 indirim sağlandı. Bu düzenlemeler, iklim kaynaklı dalgalanmaların etkisini hafifleterek sektörümüzü daha güçlü bir konuma taşıyacak ve Türkiye turizminin istikrarlı büyümesine katkı sunmaya devam edecek.”
“Krizlere dayanıklı bir turizm modeli oluşturmayı başardık”
Türkiye’nin artık küresel ölçekte güçlü bir turizm markası haline geldiğini vurgulayan Ersoy, dünyanın çeşitli bölgelerinde yaşanan çatışmalara ve krizlere rağmen belirlenen hedeflere ulaşıldığını söyledi. Attıkları adımlar sayesinde dayanıklı bir turizm sektörü oluşturma vizyonunda önemli bir aşama kaydedildiğini ifade eden Bakan, Türkiye’nin yılın ilk 9 ayında 50 milyon ziyaretçi ağırladığını belirtti. En dikkat çekici artışın ise gecelik yabancı turist harcamasında görüldüğünü söyleyen Ersoy, geçen yıla göre %9 artışla bu rakamın 116 dolara yükseldiğini açıkladı. Turizm gelirlerinin ilk üç çeyrekte %5,7 artışla 50 milyar doları geçtiğini, bunun tüm zamanların en iyi performanslarından biri olduğunu vurguladı.
“Yeni rekorlarla Türk turizmini zirveye taşıyacağız”
Elde edilen kazanımları koruyarak daha ileriye taşımayı hedeflediklerini belirten Ersoy, sektör için vazgeçilmez hale gelen sürdürülebilirlik çalışmalarının önemine değindi. Türkiye Çevresel ve Kültürel Sürdürülebilirlik Programı kapsamında üç yıl içinde 18 binden fazla konaklama tesisinin sürdürülebilir turizm belgesi ya da sertifikası aldığını, GSTC kriterlerine tam uyum sağlayarak uluslararası geçerliliğe sahip 3. aşama sertifika alan tesis sayısının ise 2091’e ulaştığını söyledi.
Türkiye’nin yalnızca değişen eğilimlere uyum sağlayan bir destinasyon olmaktan çıkıp küresel turizm politikalarının şekillenmesinde aktif bir oyuncu haline geldiğini kaydeden Ersoy, “64 milyar dolarlık 2025 turizm geliri hedefimize emin adımlarla ilerliyoruz. Birlikte yürüdüğümüz sürece aşamayacağımız engel yok. Önümüzdeki yılların yeni rekorlarla Türkiye'yi küresel turizm sahnesinin zirvesine taşıyacağına inanıyorum” dedi.
Antalya Valisi Hulusi Şahin
Antalya Valisi Hulusi Şahin, Antalya’nın turizm gelirlerinden konaklama kapasitesine, milli parke sahipliğinden antik kent zenginliğine kadar pek çok alanda Türkiye’nin vitrin şehri olduğunu vurguladı. Ancak bunun bir rehavet alanı yaratmaması gerektiğine dikkat çekerek, “Turizm çok rekabetçi bir alan. Yeni rekabet sahaları ve destinasyonlar ortaya çıkıyor. Bu rekabete hazır olmazsanız sektörün dışında kalma riskiyle karşılaşırsınız” dedi. Krizlerin aynı zamanda fırsatları da beraberinde getirdiğini söyleyen Şahin, pandemi döneminde Antalya’nın rakiplerinin önüne geçmesinin akıllı stratejilerin ve yeni hikâyeler yaratmanın sonucu olduğunu ifade etti. “Sürdürülebilirlik konusunda öncü olmazsak pandemi benzeri bir tünele girip çıkışta geride kalma tehlikesiyle yüzleşiriz” diye konuştu.
“Turizm ekonominin stratejik kaldıraçlarından”
İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Sezgin Yılmaz da konuşmasında, bu yılki kongrenin ana temasının yalnızca turizm sektörü için değil tüm ekonomi için yol gösterici bir çerçeve sunduğunu söyledi. Turizmin Türkiye için sadece bir ekonomik faaliyet değil, aynı zamanda cari açığın azalması, döviz girişinin sürekliliği, hizmet ihracatının büyümesi, istihdamın genişlemesi ve bölgesel kalkınmanın hızlanması açısından stratejik bir kaldıraç olduğunu belirtti. Bankacılık verilerini paylaşan Yılmaz, Temmuz-Ekim döneminde banka ve kredi kartı harcamalarında turizme yönelik kalemlerde %12,8 artış yaşandığını; havayolu harcamalarının %61,3, seyahat acenteleri harcamalarının %81,6, konaklama harcamalarının ise %53,2 yükseldiğini açıkladı.
“Dönüşüm, turizmde fark yaratmanın anahtarı”
Turizm gelirlerinin Türkiye ekonomisinde yüksek enflasyon dönemlerinde cari açık üzerindeki etkisinin daha da kritik hale geldiğini söyleyen Yılmaz, mevcut göstergelerin turizmi ekonomik dayanıklılığın temel unsurlarından biri haline getirdiğini ifade etti.
Kongrenin bu yılki temasının, İş Bankası’nın uzun süredir benimsediği vizyonla örtüştüğünü belirten Yılmaz şöyle devam etti: “Dünya hızla değişiyor. Yapay zekâ ve ileri teknoloji artık tüm alanlarda belirleyici. Bu nedenle yalnızca oyunda kalmayı değil oyunun kurallarını belirlemeyi hedefliyoruz. Turizmde de dönüşümden söz edeceksek daha nitelikli turist profiline, daha yüksek kişi başı harcamaya, daha uzun konaklama sürelerine, daha çeşitli destinasyonlara, düşük karbon ayak izine ve yüksek dijital deneyim standartlarına ulaşmamız gerekiyor.”
2023 Kasım ayında AKTOB Kongresi’nde verdikleri “iki yıl içinde sektöre 1 milyar dolar ilave kaynak sağlayacakları” sözünü iki yıl dolmadan yerine getirdiklerini söyleyen Yılmaz, bu kaynağın %33’ünün Antalya’ya aktarıldığını belirtti.
“Antalya’da kullanılan her 5 TL turizm kredisinden 1 TL’si İş Bankası’ndan”
Antalya’da ticari kredilerin %45’inin turizm kredilerinden oluştuğunu belirten Yılmaz, özel bankalar arasında verilen turizm kredilerinde her 5 TL’nin 1 TL’sinin İş Bankası tarafından finanse edildiğini ifade etti. “Biz turizm sektörünün yalnızca finansal destekçisi değil, aynı zamanda dijitalleşmeyi hızlandıran, sürdürülebilir çözümler üreten bir iş ortağı olma kararlılığındayız” dedi.
Antalya’daki otel yatırımlarının 2026 yılı sonuna kadar 800 milyon doları bulacağını, bunun toplam yatırım bütçesinin %31’i olduğunu söyleyen Yılmaz, fizibilitesi uygun tüm projeleri finanse etmeye hazır olduklarını belirterek, “Turizmcilerle uzun bir maraton koşmaya kararlıyız” ifadelerini kullandı.
AKTOB Başkanı Kaan Kavaloğlu
AKTOB Başkanı Kaan Kavaloğlu, turizm sektörünün köklü bir dönüşüm sürecinden geçtiğini belirterek seyahat motivasyonlarının, beklentilerin ve misafir profilinin değiştiğini söyledi. Sürdürülebilirlik ve dijital dönüşümün artık sektörün en güçlü yönlendiricileri haline geldiğini vurguladı. 2025 yılının ilk 9 ayında geceleme sayılarının %60’tan fazlasının Antalya’da gerçekleştiğini belirten Kavaloğlu, konaklama sektörü için üç temel önceliği sıraladı: sürdürülebilir ve yüksek nitelikli turizm, dijital dönüşüm ve veriyle yönetim, pazar çeşitliliği ve yenilikçi tanıtım. “Bu üç alan turizmin ekonomik ve ekolojik geleceğini şekillendirecek. Bu vizyonun hayata geçmesi için sektörün tüm bileşenlerinin ortak sorumluluk üstlenmesi gerekiyor” dedi.
WTTC verilerine göre 2024 yılında seyahat ve turizm sektörünün küresel ekonomiye 11,1 trilyon dolar katkı sunduğunu belirten Kavaloğlu; yapay zekâ, akıllı destinasyonlar, sürdürülebilirlik, yeşil dönüşüm, esnek finansal modeller, iklim bilinci, sezon yönetimi, dijital göçebelik, deneyim odaklı seyahat ile oyun, spor ve e-spor turizminin önümüzdeki dönemin başlıca eğilimleri olduğunu söyledi.
Antalya Büyükşehir Başkan Vekili Büşra Özdemir
Antalya Büyükşehir Başkan Vekili Büşra Özdemir ise 2025 turizm sezonunun 2024 rakamlarına paralel kapanmasının beklendiğini ancak bölgesel savaşların etkilerine rağmen bunun önemli bir başarı olduğunu ifade etti. Buna karşın rekabet edilen birçok destinasyonda ciddi büyüme olduğuna dikkat çeken Özdemir, bunun gelecek için stratejik bir uyarı olduğunu vurguladı. Başarının yalnızca turist sayısıyla ölçülemeyeceğini söyleyen Özdemir, “Antalya büyürken Antalyalıların refahı da aynı ölçüde artmalıdır” dedi. Yerel esnafın kazandığı, çiftçinin ürününün değer bulduğu, gençlerin sektörde istihdam edildiği bir modelin oluşturulması gerektiğini belirtti.
TÜROFED Başkanı Dr. Erkan Yağcı
TÜROFED Başkanı Dr. Erkan Yağcı, 2025 yılında küresel turizm pazarının 2 trilyon 200 milyar dolara ulaşmasının, yıllık büyümenin ise %3-5 seviyelerinde devam etmesinin beklendiğini söyledi. Olağan dışı bir durum olmadığı sürece bu büyüme trendinin gelecek yıllarda da süreceğini, 2030’a gelindiğinde seyahat eden kişi sayısının 2 milyara ulaşmasının öngörüldüğünü belirtti. Türkiye’nin gelir açısından dünya sıralamasında 7. sırada olduğunu dile getiren Yağcı, hedefin ilk 5’e yükselmek olduğunu ifade etti. Önümüzdeki yıllarda hem dünya genelinde hem Türkiye’de turizm sektöründe insan kaynağı eksikliğinin ciddi bir sorun haline geleceğini vurgulayan Yağcı, bu alanda yeni politikalar geliştirilmesi gerektiğini söyledi. Sektörün stratejik bir dönüşüm aşamasında olduğunu dile getiren Yağcı, “Zihinlerimizde başlayacak bir dönüşümle ürünlerimizi geliştirecek, gerçek anlamda bir transformasyonla önümüzdeki 5 yılı çok daha güçlü biçimde geçireceğiz” dedi.
