İnsan kaynakları platformu Kolay İK, çalışanların yetkinliklerini, iş süreçlerine katkılarını ve gelişim alanlarını bütüncül şekilde ele alıp geri bildirim vermek amacıyla yapılan performans değerlendirmelerle ilgili bir anket gerçekleştirdi. LinkedIn üzerinden düzenlenen ankete 598 kişi katıldı. Sonuçlara göre çalışanların yüzde 66’sı, performans değerlendirmelerin ağırlıklı olarak zam ve terfi kararları için yapıldığını düşünüyor. Ayrıca her iki çalışandan biri, kıdemlilerin performans değerlendirmelerinde daha avantajlı olduğunu belirtti.
Kurumsal şirketlerde performans değerlendirme, doğru ve şeffaf uygulandığında hem şirket kültürünü güçlendiren hem de çalışanların kariyer gelişimini destekleyen önemli bir süreç olarak öne çıkıyor. Ancak uygulamadaki amaç ile çalışanların bu sürece bakışı arasında farklılıklar olabiliyor. Kolay İK’nın LinkedIn üzerinden yaptığı anket, çalışanların performans değerlendirmeye ilişkin görüşlerini ortaya koyuyor.
Çalışanlar, performans değerlendirmeyi gelişim odaklı görmüyor
598 kişiyle yapılan ankete göre katılımcıların yüzde 66’sı, şirketlerinde gerçekleştirilen performans değerlendirmelerin esas amacının terfi ve zam kararları olduğunu ifade etti. Bunu yüzde 19 ile hedeflerle uyumu ölçmek, yüzde 8 ile çalışan bağlılığını artırmak ve yüzde 7 ile eğitim ve gelişim planı oluşturmak takip etti.
Maaş ve terfi kararlarında performans belirleyici
Çalışanlara göre performans değerlendirme sonuçları özellikle maaş artışı ve terfi kararlarını etkiliyor. Her 100 çalışandan 21’i performans değerlendirmenin maaş ve terfi kararlarında tamamen etkili olduğunu, 30’u ise kısmen etkili olduğunu belirtti. Bu kararlar üzerinde düşük etkisi olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 25, hiç etkisi olmadığını söyleyenlerin oranı ise yüzde 24 olarak kaydedildi.
Kıdemlilerin daha avantajlı olduğu algısı
Ankette, performans değerlendirmede kıdemin etkisi de soruldu. Çalışanların yüzde 50’si kıdemlilerin avantajlı olduğunu belirtirken, yüzde 25’i yeni çalışanların, yüzde 25’i ise kıdemin bu süreci etkilemediğini ifade etti.
Tunca Üçer: “Süreç ödül-ceza mekanizması gibi algılanıyor”
Kolay İK COO’su Tunca Üçer, çalışanların performans değerlendirmeyi gelişim odaklı bir araç yerine ödül-ceza mekanizması olarak gördüğünü söyledi. Üçer, bu yaklaşımın uzun vadeli bir gelişim kültürü oluşturmayı zorlaştırdığını vurguladı:
“Performans değerlendirmenin asıl amacı, çalışanların güçlü yönlerini ortaya çıkarmak, gelişim alanlarını belirlemek ve sürdürülebilir bir geri bildirim kültürü inşa etmektir. Ancak eğitim ve gelişim planlamasının yalnızca yüzde 7 oranında kalması, çalışanların sürecin gelişimlerini yeterince desteklemediğini düşündüğünü gösteriyor. Öte yandan çalışanlar, performans sistemlerinin kritik karar süreçlerine yeterince yansımadığını belirtiyor. Bu durum, sürecin güvenilirliği ve şeffaflığına dair algıyı zayıflatıyor. Terfi ve kıdem ilişkisine dair görüşler ise çalışanların performans değerlendirmelerinde fırsat eşitliği beklediğini gösteriyor. Şirketler, performans değerlendirmelerini karar süreçleriyle daha görünür biçimde ilişkilendirirse hem güven hem de bağlılık artacaktır.”
Üçer ayrıca, Kolay İK’nın ‘Performans Değerlendirme’ uygulamasının farklı derecelerde değerlendirme seçenekleri, hazır şablonlar ve akıllı hatırlatmalarla süreci kolaylaştırıp şeffaflaştırdığını ve İK departmanlarının iş yükünü yüzde 74’e kadar azalttığını belirtti.
