Türkiye İstatistik Kurumu, 2023 yılına ait kültür ekonomisi ve kültürel istihdam verilerini yayımladı. Bu verilere göre, kültür harcamaları 2022’ye kıyasla yüzde 84,7 oranında artarak 276 milyar 338 milyon 253 bin liraya yükseldi. Bu harcamaların, Türkiye'nin gayrisafi yurt içi hasılasına oranı ise 2023'te yüzde 1 olarak belirlendi.
Kültür harcamalarının büyük bir kısmı devlet tarafından gerçekleştirildi; genel devlet harcamaları içinde kültür harcamalarının payı yüzde 64,3 olarak kaydedildi. Bu kalemdeki harcamalar 2022’ye göre yüzde 98,1 artarak 177 milyar 594 milyon 791 bin liraya çıktı. Devletin kültür harcamalarının yüzde 67,9'u merkezi bütçeden karşılandı. Bu harcamaların en büyük bölümü ise yüzde 24,4 ile mimarlık alanına ayrıldı.
Hanehalklarının kültür harcamalarına bakıldığında ise, en fazla harcamanın veri işleme ekipmanlarına yapıldığı görüldü. Bu ürünlerin toplam harcamadaki payı yüzde 22 olurken, televizyon ve ilgili ekipmanlarının payı yüzde 21, kitaplara yapılan harcama ise yüzde 15 seviyesinde kaldı.
Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin katma değeri de büyük bir artış gösterdi. 2023'te, kültürel sektörün faktör maliyetiyle oluşturduğu katma değer, bir önceki yıla göre yüzde 94 artarak 108 milyar 214 milyon 593 bin liraya ulaştı. Katma değerin büyük bir bölümü, yüzde 22,2 ile kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması, yüzde 13 ile sinema ve televizyon programları üretimi, ses kaydı ve müzik yayımlama faaliyetleri ile yüzde 12,1 ile mücevherat ve benzeri ürünlerin üretiminden sağlandı.
Kültürel Mal İhracatındaki Artış
Kültürel mal ihracatı, 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 47,7 artarak 263 milyar 740 milyon 463 bin liraya yükseldi. Kültürel mal ithalatı ise, yüzde 87,5 oranında bir artışla 149 milyar 553 milyon 210 bin liraya çıktı. Kültürel mal ihracatının toplam mal ihracatı içindeki payı yüzde 4,3 olurken, kültürel mal ithalatı ise toplam ithalatın yüzde 1,8'ini oluşturdu.
Kültürel İstihdamda Yükselme
Kültürel istihdam 2023 yılında önemli bir artış kaydederek yüzde 9 oranında bir yükselişle 743 bin kişiye ulaştı. Kültürel istihdamda yer alanların yüzde 60,8’i 30-54 yaş grubunda, yüzde 28,8’i 15-29 yaş grubunda ve yüzde 10,4’ü ise 55 yaş ve üzeri grupta yer aldı. Kültürel sektördeki iş gücünün büyük bir kısmını kültürel mesleklerde çalışanlar oluşturdu; kültürel mesleklerdeki çalışanların oranı yüzde 89,3, kültürel olmayan mesleklerde çalışanların oranı ise yüzde 10,7 oldu.
Kültürel istihdamda öne çıkan meslekler ise şu şekilde sıralandı: El sanatları çalışanları, yüzde 38,5 ile en büyük paya sahipken, mimarlar, planlamacılar ve tasarımcılar yüzde 18,7, yaratıcı sanatçılar ve sahne sanatçıları yüzde 9,9, yazarlar, gazeteciler ve dilbilimciler ise yüzde 9,3 pay aldı.
Kültürel faaliyet alanlarına göre dağılımda, mimarlık ve tasarım faaliyetlerinde çalışanların kültürel istihdam içindeki payı yüzde 11,1, yaratıcı sanatlar, gösteri sanatları ve eğlence faaliyetlerinde çalışanların payı yüzde 5,6, programcılık, yayıncılık ve haber ajanslarında çalışanların payı ise yüzde 4,3 oldu.
