Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2025 yılı ikinci çeyrek büyüme verileri ekonomide pozitif bir tabloya işaret ederken, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, büyümenin bileşenlerini ve ihracatın performansını detaylı şekilde değerlendirdi.
2025 yılının ikinci çeyreğinde Türkiye ekonomisi, beklentileri aşarak yüzde 4,8 oranında büyüme kaydetti. Öte yandan, yılın ilk çeyreğine ait büyüme verisi de yüzde 2,0’dan 2,3’e yukarı yönlü revize edildi. Bu sonuçlarla birlikte Türkiye ekonomisi kesintisiz 20 çeyrektir pozitif büyüme sergilemiş oldu.
Büyümenin kaynağına ilişkin değerlendirmelerde bulunan TİM Başkanı Gültepe, iç talebin belirleyici rolüne dikkat çekerek, "Hanehalkı harcamaları büyümeye 3,4 puan, yatırımlar 2,2 puan, stoklardaki değişimler ise 1,2 puan katkı yaptı. Buna karşılık net ihracat büyümeyi 1,4 puan, kamu harcamaları ise 0,6 puan aşağı çekti." dedi. Veriler, ekonomide iç talep kaynaklı büyümenin ön planda olduğunu gösterirken, dış ticaretin katkısının negatif seyrini sürdürdüğünü ortaya koydu.
Net ihracatın negatif katkısı üçüncü çeyrekte de sürüyor
İhracatın tek başına büyümeye pozitif katkı verdiğini ancak ithalattaki artış nedeniyle net ihracatın negatif etkide bulunduğunu vurgulayan Gültepe, "İhracat büyümeye 0,4 puan katkı sağladı. Ancak ithalattaki yüksek artış nedeniyle net ihracatın katkısı -1,4 puan olarak gerçekleşti. Bu durum, ihracat gelirlerinin büyümeyi desteklediğini ancak ithalatın bu katkıyı gölgelediğini gösteriyor." ifadelerini kullandı.
"Kalıcı büyüme için üretim ve ihracat temelli bir yapı şart"
Türkiye ekonomisinin uzun vadeli sağlıklı büyümesi için ihracat ve üretimin ana belirleyiciler olması gerektiğini vurgulayan Gültepe, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Oysa sağlıklı ve kalıcı bir büyümenin ancak üretim ve ihracatla gerçekleşebileceğini unutmamamız gerekiyor. İhracatın büyümeye yön verdiği dönemlerde, ekonomide hem üretim kapasitesi hem de istihdam daha dengeli ve sürdürülebilir biçimde artıyor."
Ancak ihracatçılar açısından önemli olan rekabetçiliğin çeşitli nedenlerle zayıfladığına dikkat çeken Gültepe, bu durumun ihracat ivmesini sınırladığını dile getirdi:
"Rakamlarda da görüyoruz ki rekabetçilikte yaşanan zorluklar ihracatın ivmesini sınırlamaya devam ediyor. Küresel pazarlarda rekabetçiliğimizi güçlendirecek, ihracatçının önünü açacak politikaların hayata geçirilmesi bu nedenle kritik önem taşıyor."
"Pozitif seyir umut verici, dengeli büyüme için adımlar atılmalı"
Tüm zorluklara rağmen büyüme performansını olumlu bulan Gültepe, önümüzdeki döneme dair umutlu olduklarını şu sözlerle ifade etti:
"Her şeye rağmen büyümenin pozitif seyri umut verici. Önümüzdeki dönemde rekabet gücünü artıracak ve ihracatı yeniden büyümenin taşıyıcı sütunlarından biri haline getirecek adımların atılmasıyla, daha dengeli ve dışa açık bir büyüme patikasına girileceğine inanıyoruz."
TİM Başkanı Gültepe, değerlendirmesini ihracatçının desteklenmesi yönündeki çağrısıyla tamamladı. Dış ticaret açığını azaltmak ve ihracatın büyümeye katkısını artırmak adına döviz kuru istikrarı, enerji maliyetleri, finansmana erişim ve pazar çeşitlendirme gibi alanlarda yapısal reformların hızla hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladı.
