Sektörler bazında en yüksek ihracat rakamı otomotiv sektöründen geldi; kasım ayında otomotiv 3,8 milyar dolarla liderliğini sürdürdü. Bunu 2,4 milyar dolarla kimyevi maddeler ve 1,5 milyar dolarla elektrik-elektronik sektörü takip etti. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, net ihracatın son dört çeyrektir, yani bir yıldır büyümeyi aşağı çektiğine dikkat çekerek, üretim ve ihracatı büyümenin lokomotifi haline getirebilmek için rekabetçiliğin yeniden kazanılması gerektiğini vurguladı.
Kasım ayında Türkiye’nin ihracatı 22,7 milyar dolar olurken, Ocak-Kasım dönemindeki 11 aylık ihracat 247,2 milyar dolara ve son 12 aylık ihracat ise 270,6 milyar dolara ulaştı. Kasım ayı verileri, Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve TİM Başkanı Mustafa Gültepe tarafından Ankara’da açıklandı.
Gültepe açıklamasında, kasım ayındaki ihracat artışının hedeflenen seviyede olmasa da kayda değer olduğunu belirtti:
“Genel Ticaret Sistemi (GTS) verilerine göre kasımda 22,7 milyar dolarlık ihracata imza attık. Geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,2 artış sağladık. Ocak-Kasım döneminde 11 aylık ihracatımız 247,2 milyar dolara, son 12 aylık ihracatımız ise 270,6 milyar dolara ulaştı. 11 aylık ihracatta yüzde 3,7, yıllıklandırılmış ihracatta yüzde 3,5 artış kaydettik. Kasım ayında hizmet ihracatımızın yaklaşık 9,9 milyar dolar civarında olmasını öngörüyoruz. Sektör bazında otomotiv 3,8 milyar dolarla ilk sırada yer aldı. Otomotivi, 2,4 milyar dolarla kimyevi maddeler, 1,5 milyar dolarla elektrik-elektronik, 1,3 milyar dolarla çelik ve 1,29 milyar dolarla hazır giyim takip etti. Toplamda 12 sektör ihracatını artırırken, 14 sektör kasımı eksiyle tamamladı. 38 ilimiz ihracatını artırdı. En çok ihracat gerçekleştiren iller İstanbul, Kocaeli, Bursa, Ankara ve İzmir oldu. Kasımda 1008 firma ilk kez ihracat yaptı. Birim ihracat değerimiz 1,66 dolar oldu. Parite etkisi ihracata 843 milyon dolar katkı sağladı; toplam ihracatımızın yüzde 3,7’si parite artışından kaynaklandı.”
Kasım ayında en çok ihracat yapılan ülkeler ise Almanya, ABD, Birleşik Krallık, İtalya ve Irak olarak sıralandı. Gültepe, toplamda 124 ülkeye ihracatın artarken, 94 ülkeye ihracatın düştüğünü kaydetti.
Sürdürülebilir Büyüme Üretim ve İhracatla Mümkün
Gültepe, konuşmasında Türkiye ekonomisinin 3. çeyrekte yüzde 3,7 büyüme kaydettiğini ve 21 çeyrektir devam eden büyüme serisinin sürdüğünü hatırlattı. Ancak büyümenin ağırlıklı olarak iç talep tarafından taşındığını vurguladı:
“Büyümeyi üretim ve ihracat yerine tüketim destekliyor. Hane halkı harcamalarında yüzde 4,8 artış oldu ve bu büyümeye tek başına 3,2 puan katkı sağladı. Net ihracat ise büyümeyi bir puan aşağı çekti. İhracatımız değer olarak artıyor gibi görünse de, reel olarak yüzde 0,7 küçüldü. Net ihracat tam 4 çeyrektir, yani bir yıldır büyümeyi eksi yönde etkiliyor. Gidişatı tersine çevirmek ve üretim ile ihracatı büyümenin lokomotifi haline getirmek için rekabetçiliğimizi yeniden kazanmamız gerekiyor.”
Yeni Pazar Arayışlarımız Sürüyor
Gültepe, küresel ticaretteki risklere de dikkat çekerek, G20 ülkelerinde korumacılığın arttığını, Dünya Ticaret Örgütü’nün raporuna göre gümrük vergisi ile karşılaşan ticaret hacminin bir yılda dört kat arttığını söyledi. Ayrıca AB’nin Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’nın geçiş döneminin bu ay sonunda tamamlanacağını ve 1 Ocak 2026 itibariyle çimento, alüminyum, elektrik, çelik ve gübre sektörlerinde raporlama zorunluluğu başlayacağını belirtti.
“Bu gelişmeler ihracatımız için zorluklar yaratacak olsa da, her dönemin fırsatları da vardır. Karamsarlığa kapılmadan yolumuza devam ediyoruz. Yeni pazar arayışlarımızı hız kesmeden sürdürüyoruz. Kasımda Çin, İtalya, Endonezya, Malezya ve Gana’da ticaret heyetleri düzenledik. Bu ay ise Senegal, Japonya ve Fildişi Sahili’ne heyet programlarımız olacak.”
