Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre; çikolata, ayçiçek yağı, bisküvi, şekerleme, makarna ve buğday unu gibi temel gıda ürünlerini kapsayan hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü, 2025 yılının ilk 10 ayında 10,1 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi.
Sektörün miktar bazındaki ihracatı geçen yıla göre yüzde 5,3 azalış gösterirken, birim fiyatlarda yüzde 10,2’lik artış sayesinde değer bazında yüzde 4,3’lük bir yükseliş kaydedildi.
Çikolata ve Kakao Ürünleri Zirvede
İhracat sıralamasında çikolata ve kakao bazlı ürünler 1,1 milyar dolarlık ihracat ve yüzde 58,7’lik artışla ilk sırada yer aldı. Onu, 865,4 milyon dolarlık ihracat ve yüzde 15,7 artış ile ayçiçek yağı izledi.
Ülke bazında değerlendirildiğinde, 1,4 milyar dolarla Irak sektörün en büyük pazarı olmayı sürdürürken, iç pazardaki sorunlar nedeniyle bu ülkeye yapılan ihracat yüzde 17,6 azaldı. Buna karşılık, ABD’ye yapılan ihracat yüzde 42,7 artarak 743 milyon dolara ulaştı. Suriye, Cezayir ve Almanya da öne çıkan diğer ihracat pazarları arasında yer aldı.
“Suriye’ye Buğday Unu İhracatımız İki Katına Çıktı”
TİM Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Ahmet Tiryakioğlu, küresel gıda ticaretinde jeopolitik risklerin, iklim koşullarının ve arz-talep dengesinin belirleyici olduğunu vurguladı.
“Karadeniz hattındaki daralma ve Rusya-Ukrayna Savaşı, dünya tahıl ticaretinin üçte birini etkiledi. Türkiye, bu süreçte stratejik önemini artırdı. Uluslararası bağlantılarımız sayesinde oluşan fırsatları hızlı değerlendirerek pazar anlamında ciddi kazanımlar elde ettik.” dedi.
Tiryakioğlu, Türkiye’nin 10 yılı aşkın süredir dünyanın en büyük buğday unu ihracatçısı konumunda olduğunu hatırlatarak, “Irak’taki daralma nedeniyle düşüşler yaşansa da Suriye’ye buğday unu ihracatımız yüzde 100 artarak 165 milyon dolara ulaştı. Bu artış, sektörümüzün pazar çeşitlendirme kabiliyetini ve dış şoklara karşı dayanıklılığını gösteriyor.” ifadelerini kullandı.
“ABD’ye Aylık İhracat 100 Milyon Dolara Yaklaştı”
ABD pazarında dikkat çekici bir ivme yakaladıklarını belirten Tiryakioğlu, “Geçen yıl Ekim ayında 53,8 milyon dolar olan ihracatımız, bu yıl aynı ayda 95 milyon dolara yükseldi. 10 aylık süreçte ise toplam ihracat 743 milyon dolara ulaştı.” dedi.
Bu artışın, ABD’nin tarım ve gıda ürünlerinde tedarik güvenliğini çeşitlendirme politikasının etkisiyle gerçekleştiğini vurgulayan Tiryakioğlu, “Küresel tedarik zincirinin yeniden şekillendiği bu dönemde Türkiye, stratejik konumunu avantaja çevirdi.” değerlendirmesinde bulundu.
“Gıda Ürünleri Sanayii Ekonominin Lokomotifi”
Tiryakioğlu, Ekim ayı PMI verilerinde gıda ürünleri sektörünün genişleme kaydeden tek alan olmasına dikkat çekti:
“PMI verilerinin 46,5 olarak açıklandığı dönemde en büyük on sektörün dokuzu daralırken, gıda ürünleri sanayii büyümeye devam etti. Üç aydır süren yeni sipariş artışı, sektörün hem iç talepte hem dış ticarette ekonomiyi canlı tuttuğunu gösteriyor.”
“Gıda ürünleri sanayii bugün Türkiye’nin rekabet gücünü koruyan, üretim zincirini diri tutan ve sürdürülebilir büyümenin garantisi haline gelmiştir.” diyen Tiryakioğlu, sektörün ekonomideki çarpan etkisinin de altını çizdi.
