İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) tarafından hazırlanan TR-METALENDEKS’in Nisan ayı sonuçları yayımlandı. İlk çeyreği yükselişle tamamlayan Türkiye Metal Sanayi İhracat Endeksi, ikinci çeyreğe ise düşüşle başladı. Küresel ölçekte ABD'nin uygulamaya koyduğu yeni gümrük tarifeleri ve buna eşlik eden metal fiyatları ile dolar kurundaki gerileme, yurtiçinde ise faiz oranlarının yükselmesi, endeksin seyrini aşağı yönlü etkiledi.
Mart ayında 134,95 puan olan miktar endeksi Nisan’da 125,3 puana gerilerken, bu azalmaya paralel olarak değer endeksi de 168,94’ten 160,5 puana düştü. ABD'nin uygulamaya koyduğu yeni tarifelerin küresel ticarette belirsizlik yaratması ve Avrupa’daki durgunluğun devam etmesi, ihracatçılar üzerindeki baskıyı artırdı. Müzakere umutları ise piyasalardaki kötümser havayı dağıtmaya yetmedi.
Küresel ekonomik gelişmeler doğrultusunda Nisan ayında metal fiyatları, zayıflayan talep beklentisiyle önemli ölçüde düştü. Aynı dönemde ABD doları da ciddi değer kaybı yaşadı. Finansal piyasalarda genel olarak varlık fiyatlarında gerileme yaşandı.
Yurtiçinde ise, Mart ayında yaşanan finansal dalgalanmanın ardından Merkez Bankası sıkılaşma adımlarını sürdürerek Nisan ayında politika faizini %46’ya, gecelik borç verme faizini ise %49’a yükseltti. TL’deki değer kaybını önlemeye yönelik bu adımlar kredi faizlerini de yukarı taşıdı. Ticari kredi faizleri yıllık bileşik bazda %60’ın üzerine çıktı.
Tüm bu iç ve dış gelişmelerin etkisiyle TR-METALENDEKS Nisan ayında hem miktar hem de değer bazında düşüş yaşarken, birim değer endeksi ise artış gösterdi. Mart ayında 125,19 puan olan birim değer endeksi Nisan’da 128,08 puana çıktı. İhracat ortalama birim fiyatları ise kilogram başına 4,68 dolardan 4,79 dolara yükseldi.
İHRACAT PAZARLARINI TARİFE MÜZAKERELERİ ŞEKİLLENDİRECEK
İDDMİB tarafından yapılan değerlendirmeye göre, yılın ikinci çeyreğinde ana belirleyici ABD'nin uygulamaya koyduğu tarifeler ve ülkelerle yapılacak tarife müzakereleri olacak. ABD ile Çin arasındaki tarife savaşı ise belirsizliğini koruyor. Büyük merkez bankaları resesyon ve enflasyon riskleri arasında kalırken, metal fiyatlarında ikinci çeyrekte dalgalanmaların sürmesi bekleniyor. Türkiye'de ihracat endekslerinde kalıcı toparlanma için bir süre daha beklenmesi gerekiyor.
PMI VERİLERİ GERİLİYOR
Nisan ayında yaşanan ekonomik, ticari ve jeopolitik gelişmelerin ve beklentilerin oluşturduğu koşullar içinde küresel metal sanayinde faaliyetlerin durağanlaştığı görüldü. Küresel sanayi PMI verisi nisan ayında 50,3 puandan 49,8 puana indi ve daralma bölgesine geçti. Çin, ABD ve AB'de sanayi PMI verileri mart ayının altında gerçekleşti.
Küresel metal sanayi üretim PMI verisi 48,0 puandan 47,6 puana inerken, üretimde daralma devam etti. Alınan siparişler PMI verisi ise 48,9 puandan 46,1 puana düştü.
Yeni yılın ilk çeyrek döneminde toparlanma çabası içinde olan Avrupa metal sanayi PMI verileri de nisan ayında düşüşe geçti. Avrupa metal sanayi üretim PMI verisi 47,8'den 46,0 puana inerken, alınan siparişler PMI verisi ise 46,4 puan oldu. Avrupa'daki metal sanayi nisan verileri, daralmanın sürdüğüne işaret ediyor.
Türkiye'de de mart ayında sanayi üretiminde zayıf eğilim sürerken, İSO Sanayi PMI verisi nisan ayında değişmeyerek 47,3 puan ile daralma bölgesinde kaldı.
BEKLENTİ ENDEKSİ YURTDIŞI VE YURTİÇİ RİSKLERİ YANSITIYOR
Her ay yapılan beklenti anketi ile oluşturulan beklenti endeksi nisan ayı sonuçlarının yurtiçi ve yurtdışı riskleri yansıttığı görülüyor. İhracat pazarlarında ve talepte toparlanma işareti henüz görülmezken, yurtiçinde ise finansal şok ile alınan yeni sıkılaşma önemlerinin etkileri görülmeye başlandı.
Nisan ayı beklenti endeksinin genel sonuçlarına göre, pazarlarda durağanlık devam etmesine ve korumacılık önlemleri devreye girmesine rağmen alınan ihracat siparişleri çok sınırlı da olsa bir artış gösterdi. Nisan ayında alıcıların fiyat baskısı ve fiyat indirim talepleri devam etti, metal fiyatları önemli ölçüde geriledi. Bunlara bağlı olarak nisan ayında alınan siparişlerde ihracat birim fiyatları geriledi.
Sipariş alınan müşteri sayısındaki genel daralma eğiliminin yavaşlayarak sürdüğü dikkat çekerken, alınan ihracat siparişlerindeki kar marjları da artan küresel rekabetin baskısı altında kalmaya devam ediyor.
Yurtiçinden alınan siparişler, mart ayında yaşanan finansal şok ve uzun tatilin sınırlayıcı etkileri sonrası nisan ayında sınırlı ölçüde arttı. Üretimde de sınırlı ölçüde artış gözlenirken, alınan siparişlerdeki artışın üretimi desteklediği görüldü. Öte yandan Türk lirası cinsinden üretim maliyetlerinde artışlar nisan ayında da devam etti.
Nisan ayında yurtiçi ve ihracat siparişlerinin oluşturduğu ihtiyaca bağlı olarak ham madde ve girdi stokları da bir önceki aya göre çok sınırlı artış gösterdi.
