Sanayide elektrik ve doğal gaz tarifelerine yapılan zamlar, işletmelerin maliyet kalemlerinde ciddi bir artışa neden olurken, bu baskının azaltılmasında en etkili çözüm enerji verimliliği yatırımları olarak öne çıkıyor. Türkiye’nin ilk ve tek global enerji hizmet şirketi ESCON Enerji’nin CEO’su Onur Ünlü, her ölçekteki fabrikanın enerji tüketimini optimize etmek amacıyla hayata geçirdikleri projeler sayesinde enerji faturalarında yüzde 35 ila 45 arasında tasarruf sağladıklarını vurguladı. Bu projeler arasında atık ısı geri kazanımı, ısıtma-soğutma sistemlerinin modernizasyonu ve ısı pompası uygulamaları öne çıkıyor.
Sanayi aboneleri için elektrik fiyatlarında yüzde 10, doğal gazda ise yüzde 20 oranında yapılan artış, özellikle enerji yoğun sektörlerde üretim maliyetlerini yukarı çekerken, rekabet gücünü de zayıflatıyor. Ancak Onur Ünlü’ye göre bu artışlar karşısında işletmelerin hem ekonomik hem çevresel fayda sağlayabilecekleri yol, enerji verimliliği yatırımlarından geçiyor. ESCON Enerji’nin hayata geçirdiği projelerle sadece maliyetlerin azaltılmadığını, aynı zamanda karbon emisyonlarında da ciddi düşüşler sağlandığını belirten Ünlü, bu yönüyle ihracat yapan firmaların Avrupa Birliği başta olmak üzere uluslararası pazarlardaki çevre regülasyonlarına daha kolay uyum sağladığını ifade etti.
Ünlü, "Enerji verimliliği yatırımlarıyla hem üretim süreçlerini modernize ediyoruz hem de işletmelerin sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmalarına katkı sunuyoruz. Bu da sanayicilerimiz için uzun vadeli ve ölçülebilir bir rekabet avantajı yaratıyor" dedi.
“Artan faturalara karşı en güçlü çözüm enerji verimliliği”
Sanayide artan enerji maliyetleri, işletmelerin üzerindeki baskıyı artırırken, bu soruna karşı kalıcı ve sürdürülebilir çözüm yine enerji verimliliğinden geçiyor. ESCON Enerji CEO’su Onur Ünlü, 2023 yılında yayımladıkları “Türk Sanayisinin Enerji Verimliliği Raporu”na göre sanayide yalnızca enerji verimliliği uygulamaları ile sağlanabilecek ortalama tasarruf oranının yüzde 32 olduğunu vurguladı. Ünlü, “Enerji fiyatlarındaki artışlara karşı en güçlü yanıt enerji verimliliği yatırımlarıdır. Çünkü bu yatırımlar enerji tüketimini düşürür, dolayısıyla maliyetleri de azaltır. Böylece işletmeler hem pazarda rekabet avantajı elde eder hem de karbon salımını azaltarak çevresel sorumluluklarını yerine getirir,” dedi.
Enerji verimliliğinin yalnızca işletmelere değil, ülke ekonomisine de katkı sunduğunu belirten Ünlü, Türkiye’nin enerjisinin üçte birini ithal ettiğini hatırlatarak, “Verimlilik çalışmaları sayesinde dışa bağımlılığın azalması, hem cari açıkla mücadelede hem de küresel enerji krizleri karşısında arz güvenliği sağlamada kritik rol oynuyor,” dedi.
“Sanayideki çalışmalarımızla faturaları yüzde 45’e kadar düşürdük”
ESCON Enerji’nin sahada gerçekleştirdiği enerji verimliliği uygulamaları, rakamlarla da başarısını ortaya koyuyor. CEO Onur Ünlü, farklı ölçeklerdeki üç sanayi tesisinde sağlanan tasarruf örnekleriyle bu başarının altını çizdi:
Küçük ölçekli bir ana metal tesisinde uygulanan atık ısı geri kazanımıyla, yıllık doğal gaz tüketimi 3,8 milyon kWh’den 2,45 milyon kWh’ye düşürüldü. Bu sayede faturada 2 milyon TL’lik tasarruf sağlanırken, 270 tonluk emisyon azaltımı gerçekleşti.
Orta büyüklükteki bir süt fabrikasında yapılan soğutma sistemi renovasyonu sayesinde enerji tüketimi 5 milyon kWh’den 3 milyon kWh’ye düşürüldü. Bu da işletmeye yıllık 8,2 milyon TL tasarruf ve 900 tonluk karbon salımı azaltımı olarak yansıdı.
Büyük ölçekli bir kimya tesisinde ise sadece bir pompa istasyonunda yapılan iyileştirmeyle, yıllık elektrik tüketimi yüzde 45 azalarak 1 milyon kWh’den 550 bin kWh’ye geriledi. Bunun karşılığında 1,85 milyon TL’lik fatura tasarrufu ve 203 tonluk emisyon düşüşü sağlandı.
Bu örneklerin, enerji verimliliği yatırımlarının her ölçekten sanayi tesisi için nasıl somut ve ölçülebilir faydalar sağladığını net biçimde ortaya koyduğunu belirten Ünlü, “Enerji verimliliği; maliyetleri azaltan, çevreyi koruyan ve işletmeleri geleceğe taşıyan stratejik bir yatırımdır,” ifadelerini kullandı.
“Sanayiciler finansman maliyetleri engeline takılıyor”
Türkiye’nin 2024-2030 Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı kapsamında sadece enerji verimliliği ile enerji tüketimini yüzde 16 azaltarak 100 milyon ton emisyon azaltımı hedeflediğini hatırlatan Ünlü, “2030’a kadar enerji tüketiminin 37,1 milyon Ton Eşdeğer Petrol (TEP) azaltılması hedefleniyor. Bunun 11,7 milyon TEP’i sanayi tarafında gerçekleşecek. Aslında Türk sanayisi de bu dönüşüm sürecine önem veriyor ve yatırıma hazır. En büyük engel ise finansman maliyetleri. Bu kapsamda özellikle uluslararası yeşil kaynaklı fonlar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın sanayiye yönelik enerji verimliliği hibe desteklerinin artırılması, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yeşil dönüşümün finansmanına yönelik katkıların artması, başta teminatlar alanında olmak üzere bankacılık tarafında yapılacak düzenlemeler önem taşıyor” diye konuştu.
“EPS ile işletme sermayesine dokunmadan enerji verimli hale gelinebilir”
Kamu destekleri ve diğer hibe ile fonlar haricinde bir diğer önemli finansman yönteminin ise Enerji Performans Sözleşmeleri (EPS) olduğunu belirten Ünlü şöyle devam etti; “EPS kapsamında projenin maliyetini enerji hizmet şirketi olarak biz üstleniyoruz. Bu sayede işletmeler, finansman, teknoloji yatırımları, uygulama gibi alanlarda hiçbir risk almıyor ve işletme sermayelerine bir kuruş bile dokunmuyorlar. Yalnızca gelecekte yapacakları tasarruftan vermeyi taahhüt ettikleri pay ile işletmelerini enerji verimliliği yüksek hale getirebiliyorlar. Bunu bir örnekle açıklayacak olursak; bir fabrikaya chiller kurduğumuzu ve 1.000 kW soğutma ihtiyacı için 100 kWh elektrik tasarrufu sağlattığımızı varsayalım. Bunun parasal karşılığı 400 TL. İşte bu tasarruf edilen 400 TL’nin 200 TL’si sistemi kuran enerji hizmet şirketine ödeniyor, 200 TL’si ise bu yatırımın yapıldığı şirkette kalıyor. 2008 yılında Türkiye’deki ilk EPS’yi yapan ve günümüz itibarıyla da bu alanda liderliğini sürdüren bir şirket olarak, işletmelere bu süreçte yol arkadaşlığı yapmaya hazırız.”
Enerji kullanımını azaltıp faturaları düşürmek için yol haritası
1. Enerji Etüdü ile Durum Tespiti: Mevcut enerji tüketiminin detaylı analizi yapılarak iyileştirme alanları belirlenir.
2. Davranışsal ve Operasyonel İyileştirmeler: Çalışan farkındalığı artırılarak ve süreçler optimize edilerek ilk tasarruf adımları atılır.
3. Enerji Verimliliği Yatırımları: Motor sistemleri, aydınlatma, basınçlı hava ve HVAC gibi alanlarda teknolojik modernizasyonlarla enerji tüketimi azaltılır.
4. Enerji Dönüşüm Projeleri: Fosil yakıt kullanımından çıkış için ısı pompaları gibi yüksek verimli ve düşük karbonlu çözümler devreye alınır.
5. Yenilenebilir Enerjiye Geçiş: İşletmeler, güneş, rüzgar ve biyokütle gibi yenilenebilir kaynaklardan yararlanarak kendi tesislerinde enerji üretebilir veya bunu dış tedarik yoluyla temin edebilir.
