Yüzde 95’e varan teşviklerden güneş enerjisi santrallerine kadar birçok projenin hayata geçirildiğini vurgulayan Uraloğlu, bölünmüş yollar ve demiryolu yatırımlarıyla milyonlarca ton karbon salınımının önlendiğini belirtti.Bakan Uraloğlu, Yeşil Kalkınma Vakfı’nın “Sürdürülebilir Ulaşım Zirvesi”nde yaptığı konuşmada, 2053 net sıfır emisyon hedefine ulaşmak için kararlı adımlar attıklarını ifade etti.
Bakanlık olarak karbon ayak izi hesaplamasını ilk gerçekleştiren kurum olduklarını hatırlatan Uraloğlu, elektrikli araçlardaki artışa, güneş enerjisi yatırımlarına ve çevre dostu projelere dikkat çekti.Son yıllarda kuraklık, sel ve orman yangınları gibi doğal afetlerin artışına işaret eden Uraloğlu, “Bu bağlamda Türkiye, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde 2053 net sıfır emisyon hedefi ve Paris İklim Anlaşması’na taraf olarak iklim değişikliğiyle mücadelede kararlılığını ortaya koymaktadır.” dedi.
Kurumsal Karbon Ayak İzi Hesaplamasını Türkiye’de İlk Gerçekleştiren Bakanlık
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı olarak sıfır emisyona geçiş çalışmalarını hızlandırdıklarını belirten Uraloğlu, “Kurumsal karbon ayak izi hesaplamasını Türkiye’de ilk gerçekleştiren bakanlık olarak çevre bilinci hizmet anlayışına liderlik etmekten gururluyuz. İklim kriziyle mücadelede öncü rol üstlenerek, çevreye duyarlı, karbon emisyonunu azaltan ulaşım sistemlerini hayata geçiriyoruz. Başlattığımız ‘Türkiye’nin Ulaşımda Net Sıfır Emisyon Yol Haritası’ projesini Avrupa Birliği mali iş birliği çerçevesinde finanse ederek; sektördeki tüm ulaşım modlarını kapsayacak şekilde yürütüyoruz.” ifadelerini kullandı.
Projeyle ulaşım faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarını sıfıra indirmeyi hedeflediklerini aktaran Uraloğlu, “Proje kapsamında geliştirilen emisyon modeliyle karayolu, demiryolu, havayolu, denizyolu ve kent içi ulaşım modlarının mevcut durumunu analiz ederek, farklı gelecek senaryolarına göre aktivite tahminleri, araç sayısı, yakıt türü ve emisyon projeksiyonları oluşturacağız.” dedi.
Elektrikli Skuter ve Yeşil Ulaşım Teşvikleri
Bakan Uraloğlu, Türkiye’de yük taşımalarının yaklaşık yüzde 85’inin karayolu ile yapıldığını vurgulayarak, “Bu durum sektörü karbon salınımı açısından öncelikli alan haline getiriyor. Bu kapsamda, karayolu taşımacılığında yeşil dönüşümü sürdürülebilirliğin merkezine yerleştirerek; elektrikli kamyon, otobüs, minibüs, çekici ve otomobillerin kullanımına imkan sağlayacak mevzuat düzenlemeleri yaptık.” dedi.
Kent içi ulaşımda da çevre dostu çözümler geliştirdiklerini aktaran Uraloğlu, paylaşımlı elektrikli skuter uygulamalarıyla kısa mesafeli ulaşımda şahsi araç kullanımını azalttıklarını belirtti: “2021’de yürürlüğe aldığımız Elektrikli Skuter Yönetmeliği kapsamında bugüne kadar 26 firma, yaklaşık 65 bin skuter ile Türkiye’nin birçok ilinde faaliyet göstermeye başladı.”
Yeşil lojistik uygulamalarıyla da çevre dostu taşımacılığı teşvik ettiklerini aktaran Uraloğlu, “Yeşil Lojistik Belgesi alan firmalara, yetki belgesi başvurularında yüzde 50 indirim, taşıt kartı ücretlerinde ise yüzde 95’e varan destekler sağlıyoruz. 2025 itibarıyla 42 Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yetki Belgesi sahibi işletmeci bu belgeye sahip. Bu uygulamalar, enerji ve kaynak tasarrufu sağlarken çevre dostu taşımacılığı yaygınlaştırıyor.” dedi.
Bölünmüş Yollar ve Demiryolu Yatırımlarıyla Emisyon Azaltımı
Sürdürülebilir ulaşımın hem çevresel hem de ekonomik ve sosyal kalkınmanın temel taşlarından biri olduğunu vurgulayan Uraloğlu, “Son 23 yılda yaklaşık 296,5 milyar dolarlık yatırımla mobilite, lojistik ve dijitalleşmeye odaklı birçok projeyi hayata geçirdik. Bölünmüş yol uzunluğumuzu 6 bin 101 kilometreden 29 bin 832 kilometreye çıkararak yıllık yaklaşık 2 milyar 453 milyon litre akaryakıt tasarrufu sağladık. Çevreye zarar veren araçların karbon emisyonunu 5,27 milyon ton azalttık.” açıklamasında bulundu.
Demiryolu yatırımlarıyla da 8,9 milyon ton karbon emisyonunun azaltıldığını belirten Uraloğlu, “2025’te 13 bin 919 kilometre olan demiryolu ağımızı 2028’de 17 bin 500 kilometreye, 2053’te ise 28 bin 600 kilometreye çıkararak çevre dostu ulaşım sistemlerini güçlendirmeyi hedefliyoruz. Demiryolunda yük taşımacılığı payını yüzde 5’ten yüzde 22’ye yükseltmek için projelerimizle çok modlu taşımacılığı destekliyoruz.” dedi.
Kent içi ulaşımda da çevre dostu çözümler geliştirdiklerini kaydeden Uraloğlu, “434 kilometresi tamamlanan ve 122,1 kilometresi devam eden kent içi raylı sistem projelerimiz, Sirkeci-Kazlıçeşme Yeni Nesil Ulaşım Projesi gibi yenilikçi çalışmalarla şehirlerimizde emisyonları azaltıyor.” ifadelerini kullandı.
Akıllı Ulaşım Sistemleri ve Fiber Altyapı
Akıllı ulaşım sistemlerinin trafik akışını iyileştirerek emisyonları azalttığını aktaran Uraloğlu, Kooperatif AUS test ve uygulama koridorlarıyla yenilikçi teknolojileri Türkiye’de uyguladıklarını söyledi. İstanbul ve Antalya’da başlatılan pilot uygulamalarla fiber optik altyapıyı karayolu ağlarında 20 bin kilometreye çıkaracaklarını belirtti.
Elektrikli Araçlar ve Yenilenebilir Enerji
Milli elektrikli tren setleri, elektrikli araçlar için artan şarj istasyonları, bisiklet yolları, ekolojik köprüler, sürdürülebilir havacılık ve yeşil denizcilik projelerinin çevre dostu ulaşımın somut göstergeleri olduğunu belirten Uraloğlu, “Fosil yakıtlardan temiz enerjiye geçişte elektrikli araçlar kritik rol oynuyor. Türkiye genelindeki toplam elektrikli otomobil sayısı 2025 Haziran itibarıyla 268 binin üzerine çıktı. Ülkede 31 bin 433 elektrikli araç şarj soketi bulunmaktadır.” dedi.
Uraloğlu, ulaşım ve altyapı projelerinde yenilenebilir enerji kullanımına da dikkat çekerek, güneş enerjisi santrallerinin çeşitli bakanlık birimlerinde aktif olarak kullanıldığını söyledi. İzmir ve Van’da kurulan santrallerin ardından Kömürhan GES’in yapımını tamamladıklarını, Türksat ve TÜRAŞAŞ projeleriyle ciddi tasarruf sağlandığını aktardı.
Denizcilik ve Havalimanlarında Yeşil Dönüşüm
Denizcilikte yeşil liman sertifikaları ve teşviklerle emisyonların azaltıldığını belirten Uraloğlu, “Eski gemilerin çevreci sistemlerle yenilenmesini destekliyoruz. Hurdaya ayrılan gemilerin yerine inşa edilen yeni gemilere hurda bedelinin 1,5 katı; alternatif enerji sistemleriyle donatılanlara ise 2,5 katı teşvik veriyoruz.” dedi.
Havalimanlarında çevresel etkileri kontrol altına almak amacıyla 2020’de başlatılan “Karbonsuz Havalimanı Projesi” kapsamında Türkiye’nin 50 havalimanının sertifikalandığını belirten Uraloğlu, bu sayının dünyada en yüksek ikinci ülke konumu sağladığını ifade etti.
Kararlı Adımlarla Sıfır Emisyona İlerliyoruz
Sürdürülebilir ulaşımın tüm paydaşların iş birliğiyle mümkün olduğunu vurgulayan Bakan Uraloğlu, “Kamu, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve vatandaşlarımızla birlikte çevreye duyarlı, güvenli ve ekonomik bir ulaşım ağı oluşturmak için çalışıyoruz. Yeşil bir gelecek için attığımız her adımla sıfır emisyon hedefimize kararlı adımlarla ilerliyoruz. Çevrenin korunması hepimizin ortak sorumluluğudur. Gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak için doğayla uyum içinde hareket etmeliyiz.” şeklinde konuştu.