Yeni düzenlemeye göre tüketiciler, sabit mağaza ya da perakende noktası olmadan, birebir iletişim yoluyla gerçekleştirdikleri alışverişlerde 30 gün içinde hiçbir gerekçe göstermeksizin ve ceza ödemeksizin cayma hakkına sahip olacak.
Bakanlık, doğrudan satış modelinin hızla yaygınlaştığını ve bu alandaki mağduriyetlerin önüne geçilmesinin kaçınılmaz hale geldiğini belirterek, hazırladığı taslakla bu satış sistemine dair yasal altyapıyı güçlendiriyor.
Güllü: "Tüketiciyi de satıcıyı da koruyan düzenleme"
Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkan Vekili İbrahim Güllü, yeni yönetmeliğin tüketici haklarını güçlendirdiğini vurgulayarak, “Doğrudan satış sisteminde aldatılmaların önüne geçilmesi için cayma süresi 14 günden 30 güne çıkarılıyor. Bu düzenleme, tüketicinin en temel haklarından biri olan iade hakkını daha güçlü kılacak,” dedi.
Güllü ayrıca, bu sürecin yalnızca tüketiciyi değil, doğrudan satış yapan saha çalışanlarını da koruyacağına işaret etti: “Satıcı, 30 gün içinde sistemden ayrılmak isterse elindeki kullanılmamış ürünleri şirkete iade edebilecek. Bu da sistemde keyfi cezai yükümlülüklerin önüne geçiyor.”
Yetki belgesi zorunluluğu geliyor
Yeni düzenleme kapsamında, doğrudan satış firmalarının faaliyet gösterebilmesi için “satış yetki belgesi” alması zorunlu hale geliyor. Bu adımın, piyasadaki denetimsiz firmaların elenmesini sağlayarak tüketici mağduriyetlerini azaltacağı belirtiliyor.
Güllü, düzenlemenin firmalara tüketiciyi bilgilendirme yükümlülüğü de getirdiğini belirterek, “Artık şirketler, SMS, e-posta ya da internet yoluyla cayma hakkı dahil olmak üzere tüm bilgileri açık ve anlaşılır biçimde tüketiciye sunmak zorunda olacak. Bu, bilgilendirme hakkının sistemdeki karşılığıdır.” ifadelerini kullandı.
Deniz: "Taslak, günümüz koşullarına uygun tüketici koruması sağlıyor"
Tüketici Birliği Federasyonu Genel Başkanı Mehmet Bülent Deniz de, doğrudan satışa ilişkin hazırlanan yönetmelik taslağının çağın ekonomik ve teknolojik gelişmelerine uygun olarak hazırlandığını söyledi: “Alternatif satış sistemlerinin hızla yaygınlaştığı günümüzde, tüketicinin korunması adına bu taslak önemli bir adım. 30 gün içinde gerekçesiz ve cezai şart olmadan cayma hakkı, mevcut yasalarla da uyumlu bir şekilde netleştirilmiş.”
Deniz ayrıca, satıcıların da yetki belgesi almak zorunda olmasının geçmişte yaşanan mağduriyetlerin önüne geçmekte büyük rol oynayacağını belirtti.
Sonuç: Güvenli ve şeffaf doğrudan satış dönemi başlıyor
Ticaret Bakanlığı’nın yeni yönetmelik taslağıyla birlikte, doğrudan satış sistemi daha güvenilir, denetlenebilir ve tüketici dostu bir yapıya kavuşuyor. 30 günlük cayma hakkı, bilgilendirme zorunluluğu ve yetki belgesi sistemi ile birlikte hem tüketici güveni artacak hem de sektörde etik standartlar güçlenecek. Bu düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle birlikte doğrudan satış sektöründe yeni bir dönem başlayacak.