Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten, yılbaşında yürürlüğe giren ek gümrük vergisi düzenlemesinin piyasadaki etkilerinin somut biçimde görülmeye başladığını açıkladı. İçten’in verdiği bilgilere göre, 2024’ün ilk 10 ayında yaklaşık 64 milyon çift seviyesine çıkan ayakkabı ithalatı, bu yıl aynı dönemde yüzde 9 azalarak 58 milyon çifte düştü.
Ticaret Bakanlığı’nın ayakkabı ithalatında uygulanan ilave gümrük vergisini %30’dan %40’a yükseltmesi, sektörün uzun süredir beklediği bir koruma adımı olarak değerlendiriliyor. Berke İçten, ithalattaki düşüşün sektöre moral verdiğini belirterek Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Bakanlık bürokratlarına teşekkür etti.
Sektörde yüksek maliyetler nedeniyle ihracatın üç yıldır gerilediğini hatırlatan İçten, 2022’de 377 milyon çift olan ayakkabı ihracatının 2024’te 240 milyon çifte düştüğünü söyledi. İçten, ithalatta olağanüstü artış yaşanan bu süreçte tedbirlerin zorunlu hale geldiğini ifade ederek şu değerlendirmeyi yaptı:
“İhracat tarafında daralmayı yaşarken, ithalatın 2022’de 43 milyon çiftten 2024’te 76 milyon çifte çıkması sektörümüzü ciddi biçimde baskıladı. Çok sayıda işletmenin kapanması ve istihdam kayıpları gündeme geldi. Bu nedenle uygulanan ek gümrük vergisinin yüzde 40’a çıkarılması kritik bir hamleydi. 2024’ün 10 ayında 64 milyon çifti bulan ithalatın bu yıl 58 milyon çifte gerilemesi, bu etkinin başladığını gösteriyor. Düşüş henüz istediğimiz boyutta değil ancak 'ateşin düştüğünü' söyleyebiliriz. Ayakkabı sektörünü destekleyen Ticaret Bakanımız Sayın Ömer Bolat’a teşekkür ediyoruz.”
İçten, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan, emek yoğun sektörlerde KOBİ’lere sağlanan 2.500 TL’lik istihdam desteğinin 2026’da 3.500 TL’ye çıkarılacak olmasını olumlu karşıladıklarını da belirtti. Söz konusu desteğin ayrım yapılmaksızın tüm işletmeleri kapsamasının daha doğru olacağını ifade etti. Son aylarda ayakkabının da içinde bulunduğu bazı ürünlerin posta ve hızlı kargo yoluyla ülkeye sokulmasına getirilen kısıtlamaların da sektöre nefes aldırdığını kaydetti.
İHRACATTA SERT DÜŞÜŞ SÜRÜYOR
Berke İçten, ithalattaki gerilemeye rağmen ihracatta düşüş trendinin bu yıl da devam ettiğini vurguladı. Ocak–Ekim 2025 döneminde ayakkabı ihracatı adet bazında %39,3 düşüşle 208 milyon çiftten 126 milyon çifte geriledi.
İçten, sektörün rekabet gücünü yeniden kazanabilmesi için üretim maliyetlerinin mutlaka düşürülmesi gerektiğini belirterek şu önerileri sıraladı:
-
Hammadde ve yan sanayide %150’lere varan gümrük vergilerinin belirli bir süre sıfırlanması,
-
Sektörde %40’a ulaştığı tahmin edilen kayıt dışı üretimle çok daha güçlü bir mücadele,
-
"Çakma" ürünlerin devletin yıllık yaklaşık 1 milyar dolar vergi ve prim kaybına yol açmasının önlenmesi.
TASD Başkanı, Ticaret Bakanlığı’nın yürüttüğü denetim çalışmalarını memnuniyetle takip ettiklerini belirtirken, İçişleri Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın da kayıt dışılıkla mücadelede daha güçlü bir rol üstlenmesi gerektiğini ifade etti.