Akaryakıt ürünlerinde Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tutarlarına 3 Temmuz itibarıyla yapılan yasal artışın, ortalama pompa fiyatlarını yaklaşık yüzde 4,2 oranında artıracağı ve temmuz ayı tüketici enflasyonuna doğrudan etkisinin 0,14 puan olacağı hesaplandı.
AA muhabirinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ile Hazine ve Maliye Bakanlığı uzmanlarının teknik analizlerinden derlediği bilgilere göre, akaryakıt ÖTV’sinde her yıl ocak ve temmuz aylarında yapılan otomatik güncellemenin bu yılki etkisi sınırlı kaldı.
ÖTV Kanunu uyarınca, akaryakıt ürünlerindeki maktu vergi tutarları, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından ilan edilen Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) esas alınarak yeniden belirleniyor. Bu kapsamda, ocak-haziran döneminde Yİ-ÜFE’nin yüzde 15,71 oranında artış göstermesi nedeniyle, 3 Temmuz itibarıyla akaryakıttaki ÖTV tutarları aynı oranda güncellendi.
Yapılan bu düzenlemenin, pompa fiyatlarına ortalama yüzde 4,2 oranında yansıdığı ve tüketici fiyat endeksi (TÜFE) üzerinde ise 0,14 puanlık sınırlı bir etki yaratacağı öngörülüyor. Uzmanlar, bu artışın enflasyona doğrudan etkisinin yanı sıra, dolaylı etkilerinin ise daha sınırlı kalabileceğini belirtiyor.
Ekonomistlere göre, akaryakıt fiyatları üzerinde en büyük belirleyici hâlen uluslararası petrol fiyatları ve döviz kuru olmaya devam ediyor. Son dönemde petrol fiyatlarının yatay seyretmesi ve döviz kurundaki istikrar, ÖTV kaynaklı artışların genel fiyatlar üzerindeki etkisini sınırlı tutuyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı kaynakları, bu tür vergi güncellemelerinin yasal zorunluluk çerçevesinde yapıldığını ve kamu maliyesinde öngörülebilirliği artırmak adına otomatik güncelleme mekanizmasının korunduğunu vurgularken, fiyat istikrarı hedefinden sapma olmaması için dezenflasyon sürecinin kararlılıkla sürdürüldüğünü ifade ediyor.
Piyasa beklentileri de temmuz ayında enflasyonda yükselişin sınırlı kalacağı, yılın ikinci yarısında ise dezenflasyonist eğilimin güçlenmeye devam edeceği yönünde şekilleniyor.
Not: Söz konusu ÖTV güncellemesiyle birlikte motorin ve benzinde pompa fiyatları şehirden şehire farklılık gösterse de, ortalama fiyat artışı litre başına yaklaşık 1,50 TL seviyesinde gerçekleşti.